Week 40
Meer plezier ervaren, daar eindigde ik het blog van vorige week mee. Ik moest hieraan denken toen ik naar de stapel lege dozen in mijn werkruimte staarde. Een doos van een elektrisch apparaat of andere waardevolle aankoop gooi ik nooit zomaar weg. Er zal maar iets met het product gebeuren waardoor je het moet retourneren. In welke doos doe je dat dan en heb je dan nog recht op garantie als de originele doos er niet omheen zit? Ik zou het grappig vinden als iemand zich herkent in deze gedachtengang en ook wel gekke gewoonte die ik heb geleerd van mijn vader. Hoe oud ik ook ben, nog altijd adviseert hij mij ‘de doos goed te bewaren’.
Naast dat dozen de ruimte in mijn huis nutteloos maakten, constateerde ik dat de stapel een groter wordende plek op mijn mentale harde schijf in beslag nam. Iedere keer als ik ernaar keek, flitste er een seintje ‘moet ik nog wat mee’ door mijn hoofd. Het daadwerkelijk weggooien was echter niet het grootste probleem. Waar ik ‘echt iets mee moest’, was de aangeleerde, vastgeroeste overtuiging van mijn vader die zich had vastgezet in mijn hersenen: ik doe niet het juiste als ik die dozen meteen zou weggooien.
Fysieke troep zorgt bij mij (en vast ook bij heel veel anderen) voor mentale troep (gevoel van stress, drukte in het hoofd). En mentale troep houdt fysieke troep ook weer in stand (niet durven of kunnen handelen). Gedoe, stress, frictie, samengevat in de term ‘lijden’ die binnen het boeddhisme vertaald wordt als ‘dukkha’. Dukkha staat voor de frictie die het oplevert als een as niet goed in een wiel draait. Een mooie beeldspraak voor de hobbelige weg die ons dagelijkse leven vormt (ofwel samsara, de boeddhistische term voor de eeuwige maalstroom van lijden waarin wij onszelf gevangen houden door ons denken en handelen).
Dukkha ontkennen helpt niet, dat levert enkel meer lijden op. Soms helpt het wel even om net te doen alsof je geen last hebt van stress in jouw leven. Het kan ervoor zorgen dat je jezelf op een ander spoor zet: jezelf over moeilijkheden heen tilt, bijvoorbeeld door te gaan omdenken. Dat werkt prima als het gaat over een regenachtige dag op vakantie terwijl je gepland had om te gaan zwemmen. Als je die situatie omdenkt, kun je tot de conclusie komen dat je net zo goed een bezoek kunt brengen aan een museum of een andere culturele bezienswaardigheid waar je in ‘het normale leven’ (synoniem voor ‘als je niet op vakantie bent’) geen tijd voor vrij maakt. Bij de wat intensievere vormen van lijden of stress past omdenken dan weer niet. Je moet dan echt je patroon van denken en handelen onder de loep nemen.
Even terug naar mijn voorbeeld van die dozen. Zo op het eerste gezicht niet per se een groot probleem. Wat is er mis met het bewaren of weggooien van dozen? Wellicht lachen mensen mij hier ook wel een beetje om uit. Het grotere probleem hierachter was dat ik moest constateren dat ik deze situatie niet meer kon omdenken. Toen er slechts een paar dozen stonden, kon ik nog net doen alsof die niet in de weg stonden. Maar dat punt was ik alláng voorbij. Het werd mij maar weer eens duidelijk dat de stress die deze dozen mij gaf te maken heeft met afhankelijkheid.
Ik schreef eerder in een blog over minimalisme waarom ik die manier van leven inspirerend vind:
Bezit veroorzaakt lijden. Je bent stiekem toch best vaak bezig met iets wat met al je spullen moet gebeuren: reparaties, spullen vervangen, spullen uitzoeken, erover nadenken wat je wanneer kunt gaan kopen of repareren. Terwijl je an sich met veel minder toekunt zonder enige levensvreugde in te boeten.
Ik ben geen heilige. Ik ben ook afhankelijk van mijn spullen, net zoals ongeveer ieder ander mens. Afhankelijkheid (soms ook benoemd als ‘verslaving) is één van de drie grootste bronnen van dukkha in ons leven. Al mijn goede bedoelingen ten spijt, trap ik nog geregeld in een materialistische valkuil.
Toen ik dat besefte, kon ik weer omdenken. Die dozen stonden daar niet voor niks, ze brachten mij tot inzicht. Die realisatie leidde tot groot plezier waarna ik samen met mijn oudste de dozen zo plat als dubbeltjes stampte.
Leave a Reply